روانشناسان برای اولین بار در اوایل قرن نوزدهم به دوست خیالی کودکان علاقه مند شدند، زیرا می ترسیدند که نشانه عدم ثبات عاطفی یا مشکلات روانی در کودک باشد. اما از آنجا که دانشمندان در طی دو دهه اخیر درباره این همبازی های نامرئی اطلاعات بیشتری کسب کرده اند، به طور فزاینده ای ثابت شد که آنها در واقع کاملا برعکس بوده و نشانه پیشرفت مثبت رشد می باشد.
دوستان خیالی در بین کودکان به طور شگفت آوری متداول است. اکثر افراد یا خودشان دوست خیالی داشته اند یا کسی را می شناسند که در کودکی یک همبازی خیالی داشته اند. برخی از تحقیقات نشان داده اند که 65 درصد کودکان با دوستان نامرئی بازی می کنند. اگرچه نادر است، اما بزرگسالان هم می توانند دارای دوستان خیالی باشند.
دوست خیالی کودکان چیست؟
دوست خیالی دوستی است که فرزند شما در تصورات خود ایجاد می کند. دوستان خیالی به هر شکل و اندازه ای می آیند. آنها می توانند براساس شخصی طراحی شوند که فرزند شما قبلا او را می شناخته، شخصیت کتاب داستان یا حتی یک اسباب بازی نرم باشد یا می توانند کاملا از تصورات فرزند شما ناشی شوند.
این دوستان ممکن است همیشه آنجا باشند یا ممکن است بیایند و بروند. آنها ممکن است فقط در نقاط خاصی مانند خانه کودک وجود داشته باشند و ممکن است بدون هیچ دلیل واضحی ظاهر شوند و از بین بروند.
چه موقع دوستان خیالی ظاهر می شوند و چه مدت دوام می آورند؟
کودکان از سن 2 تا 5 سالگی می توانند شروع به اختراع دوستان خیالی کنند و در کودکان در سراسر جهان از فرهنگهای انگلیسی زبان گرفته تا کنیا، ژاپن و نپال گزارش شده است. نه فقط کودکان معمولی که در حال رشد هستند، افراد مبتلا به سندرم داون و کودکانی که مبتلا به اوتیسم هستند نیز از بازی با دوستان فانتزی خود لذت می برند.
دوستان خیالی به احتمال زیاد چندین ماه هستند، اما می توانند تا سه سال هم در زندگی فرزند شما باشند. در حالی که اکثر کودکان پس از چند سال بازی کردن با دوستان خیالی را متوقف می کنند، برخی از آنها همچنان وقت خود را با آنها می گذرانند.
چرا بچه ها دوستان خیالی دارند؟
کودکان به دلایل مختلف دوستان خیالی را تشکیل می دهند و هر دوست خیالی برای خالق خود بی نظیر و خاص است. اما یک دلیل مشترک صرفا تسکین تنهایی است. اگر به یک فرد خیالی فکر می کند، همیشه کسی را دارد که با او بازی کند. این یکی از دلایلی است که نشان می دهد چرا کودکانی که اولین فرزند هستند و همبازی ندارند، بیشتر دارای دوست خیالی هستند.
یکی دیگر از دلایل متداول برای ایجاد یک دوست خیالی اینست که کودکان می خواهند یک مقصر برای کارهای بدشان دست و پا کنند. دوستان خیالی به گفته کودک همیشه دلیل شکستن پنجره ها و یا ریخت و پاش کردن خانه هستند.
دوست خیالی فرزند شما می تواند کسی باشد که:
- به فرزند شما را می دهد و او را پشتیبانی می کند
- با کودک بازی می کند
- می تواند کارهایی انجام دهد که فرزند شما نتواند انجام دهد
- خاص است و فقط به فرزند شما تعلق دارد
دوستان خیالی به کودکان اجازه می دهند دنیایی را باور کنند که همه به خودی خود ایجاد می کنند. روشی که کودکان با دوستان خود بازی می کنند و یا با آنها صحبت می کنند می توانند در مورد احساس آنها چیزهای زیادی برای شما بگویند. دوستان آنها را باور کنید که به دنیای درونی فرزندتان و دوست داشتن آنها نزدیک شوید.
فواید داشتن دوستان خیالی
- تحقیقات نشان داده است که کودکانی که دوست فانتزی خلق می کنند، نسبت به کودکانی که یک همبازی خیالی ندارند، اجتماعی تر هستند. بازی با یک دوست خیالی با گذشت زمان باعث افزایش توانایی های اجتماعی کودک می شود.
- مطالعات دیگر نشان داده است که کودکان دارای دوستان خیالی بیشتر به باطن دیگران توجه می کنند. به عنوان مثال، تحقیقات نشان داده است که این کودکان در توصیف دوستان واقعی، بیشتر تمایل دارند در مورد شخصیتها صحبت کنند تا سرنخهای بصری.
- همچنین کودکان دارای دوستان خیالی نیز نسبت به دیگران خلاق تر هستند.
نقش والدین در دوستان خیالی کودکان چیست؟
والدین اغلب نمی دانند که چگونه باید به دوست خیالی فرزندانشان نزدیک شوند. شواهد نشان می دهد که بهترین کار پذیرش همبازی خیالی و پیوستن به کودک است. به عنوان مثال، اگر فرزند شما قبل از وقت شام با دوست خود بازی می کند، ممکن است پیشنهاد دهید که برای دوست او نیز بشقاب روی میز می گذارید.
داشتن یک دوست خیالی که زیبا بازی نمی کند غیر معمول نیست. به عنوان مثال، برخی از دوستان خیالی اسباب بازی ها را به اشتراک نمی گذارند یا آنچه کودک از او می خواهد را انجام نمی دهند. در این موارد، ممکن است والدین کمک کنند که آنچه کودک در مورد دوست می گوید را گوش دهند و مشکل را به همراه کودک برطرف کنند. اگرچه ممکن است این دوستان به نظر مثبت نرسند، اما در واقع به کودک کمک می کنند دنیای اجتماعی خود را به همان روشی که دوستان خیالی بازی می کنند، درک کند.
البته موارد نادری وجود دارد که والدین باید در مورد همبازی های خیالی نگران باشند، مانند زمانی که کودک فکر می کند دوستشان واقعا واقعی است. بیشتر کودکان تفاوت بین خیال و واقعیت خود را درک می کنند. بنابراین در اکثر موارد، دوستان نامرئی فقط نمونه دیگری از توانایی های تخیلی شگفت انگیز کودکان هستند که در واقع می توانند از آنها سود ببرند.
صحبت با دوستان خیالی
همه کودکان اصرار دارند که همیشه با دوستان خیالی خود مشورت کنند – به عنوان مثال، “من اول باید از سامی بپرسم”. آنها همچنین ممکن است از شما بخواهند که به جای صحبت مستقیم با آنها، با دوستشان صحبت کنید. در این مواقع سعی کنید به فرزندتان بگویید، “می خواهم آنچه را که شما فکر می کنید بشنوم – نه آنچه سامی فکر می کند”.
سرزنش کردن دوستان خیالی
بعضی اوقات کودکان کاری را که نباید انجام دهند را انجام داده و دوستان خیالی خود را سرزنش می کنند. شما می توانید صریحا به فرزند خود بگویید که دوست خیالی نمی تواند این کار را انجام دهد. سپس نتیجه کارش را باید ببیند، مثلا اتاقش را تمیز کند.
به درخواست کاربران سایت و پرسیدن سوالات متداول کاربران از سجاد امینی کارشناس ارشد روانشناسی بالینی، قصد داریم سوالات شما کاربران را در قالب مطلب آموزشی برای کابران سایت منتشر کنیم که هم شما که سوال پرسیده اید و همه دوستانی که دنبال جواب این سوال هستند بتونند از پاسخ اقای سجاد امینی به سوالات بهرمند شوند.
دوستان عزیز شما هم می توانید سوالات خود را در قسمت دیدگاه همین مطلب برای آقای سجاد امینی ارسال نمایید.
پاسخ گویی سوالات شما در کمترین زمان ممکن توسط سجاد امینی کارشناس ارشد روانشناسی بالینی
