افسردگی چیست؟
افسردگی و درمان| افسردگی نشانه های مختلفی دارد مثل از دست دادن انرژی از دست دادن علاقه به فعالیت ها و زندگی غمگینی فقدان اشتها کاهش یا افزایش وزن اشکال در تمرکز خود ملامت گری احساس ناامیدی شکایت های جسمانی دوری گزینی از دیگران تحریک پذیری مشکل در تصمیم گیری و افکار خود کشی بسیاری از افراده افسرده احساس اظطراب نیز می کنند آن ها اغلب نگران هستند حالت تهوع سرگیجه و گاهی گر گرفتگی تاری دید تپش قلب و تعریق را تجربه می کنند.
شدت افسردگی از نظر بالینی از خفیف تا شدید تغییر می کند برای مثال برخی افراد از تعداد اندکی نشانه های گاه و بی گاه افسردگی شکایت دارند در حالی که افراد دیگر که از افسردگی شدید رنج می برند ممکن است نشانه های متعددی به صورت متناوب و طولانی مدت و کاملا آزار دهنده داشته باشند افسردگی بالینی مشابه سوگ پس از فقدان یک عزیز از دست رفته جدای یا طلاق نیست.
احساس غمگینی تهی بودن انرژِی پایین و فقدان علاقه در طی سوگواری طبیعی محسوب می شوند خشم و اظطراب نیز ممکن است در فرآیند طبیعی سوگ دیده شود افسردگی بالینی با سوگواری طبیعی متفاوت است به طوری که ممکن است بدون وجود یک فقدان واضح نیز افسردگی بالینی رخ دهد به علاوه افسردگی می تواند طولانی تر از سوگواری و همراه با احساس خود ملامت گری ناامیدی و یاس باشد.
بسیار غیر معمول است که فردی بگوید که هیچ گاه افسرده نبوده است نوسانات خلقی طبیعی هستند و به ما کمک می کنند متوجه شویم که در زندگی ما چیزی فراموش شده است تا شاید ما تغییری در وضع خودمان بدهیم ولی افسردگی بالینی بدتر از نوسانات سادهی خلقی است از آن جا که درجات متفاوتی از افسردگی وجود دارد بیماران به شدت افسرده درخواست چندین درمان را به طور ترکیبی دارند
چه کسی افسرده می شود؟
افسردگی چیزی نیست که برای افراد غیر عادی اتفاق بیافتد.بلکه همه جا و برای همه کس محتمل است. درکنار اظطراب (که شایع تر از افسردگی است) افسردگی سرماخوردگی مشکلات هیجانی نامیده می شود. هرساله تعداد زیادی از افراد از افسردگی اساسی رنج می برند 25% زنان و 12% مردان دوره هایی از افسردگی اساسی را در طول زندگی خود تجربه می کنند. احتمال بازگشت و عود یک دوره از بیماری پس از دوره اول نیز بالاست علت تفاوت شیوع افسردگی در دو جنس به طور کامل مشخص نیست دلایل احتمالی ممکن است این باشد که خانم ها بیشتر تمایل به ابراز احساس غمگینی و خود ملامت گری دارند در حالی که آقایان ممکن است افسردگی خود را در پس مسایل دیگر نظیر سوء مصرف الکل و دارو پنهان کنند به علاوه خانم ها اغلب از سنین پایین می آموزند که وابسته و درمانده باشند. همچنین خانم ها پاداش و تقویت کمتری در مقایسه با آقایان دریافت می کنند و پیشرفت های آن ها چندان به چشم نمی آید.
علل افسردگی چیست؟
هیچ علل واضحی برای افسردگی وجود ندارد ما افسردگی را چند وجهی در نظر می گیریم به طوری که عوامل متعددی می توانند باعث آن شوند این عوامل می توانند بیو شیمیایی بین فردی رفتاری و شناختی باشند افسرذگی می تواند در بعضی از افراد تحت تاثیر یک دسته از این عوامل ایجاد شود ولی به طور معمول تر علت آن مجموعه ای از تمام این عوامل می باشد عوامل بیو شیمیایی شامل استعداد ژنتیکی خانوادگی و وضعیت بیو شیمیایی مغز شما در حال حاضر است تعارضات و فقدان هایی در روابط بین فردی می توانند عامل افسردگی باشند همان گونه که عامل رفتاری نظیر افزایش تنش و استرس و کاهش تجارب مثبت و لذت بخش می توانند باعث بروز افسردگی شوند عوامل شناختی موثر در افسردگی روش های انحرافی و غیر انطباقی تفکر است. در این جا عوامل رفتاری و شناختی را با جزئیات نسبتا بیشتری توضیح می دهیم.
چگونه رفتار بر ایجاد افسردگی تاثیر می گذارد؟
درزیر فهرست عوامل رفتاری دخیل در افسردگی را مرور می کنیم
1. فقدان پاداش. آیا اخیرا در زندگی خود یک فقدان مشخص را تجربه کرده اید؟ برای مثال از دست دادن شغل- یک رابطه دوستانه یا صمیمانه- شواهد پژوهشی فراوانی موجود است که افرادی که از تنش های بیشتری در زندگی خود رنج می برند بیشتر افسرده می شوند به ویژه اگر از تدابیر مقابله ای مناسب استفاده نکنند.
2. کاهش رفتارهای پاداش دهنده. آیا در مقایسه با گذشته فعالیت های پاداش بخش کمتری انجام می دهید؟ افسردگی با بی فعالیتی و گوشه گیری مشخص می شود برای مثال افراد افسرده عنوان می کند که زمان زیادی را به رفتارهای منفعلانه و غیر پاداش بخش نظیر تماشای تلویزیون- دراز کشیدن در بستر- فکر کردن به مشکلات و شکایت بردن به دوستان می گذرانند.
آنها زمان کمتری را صرف رفتارهای چالش بر انگیز و پاداش بخش نظیر تعاملات اجتماعی – ورزش- انجام کارهای خلاقانه یادگیری و کارهای مولد و ثمر بخش می کنند.
3. فقدان تشویق خود. بسیاری ار افراد افسرده در پاداش دادن به رفتار های مثبت خود ناکام هستند برای مثال آن ها به ندرت خودشان را تحسین می کنند و یا درمورد خرج کردن پول برای خودشان تردید دارند در بسیاری از مواقع افراد افسرده فکر می کنند که بی ارزش تر از آن هستند که خود را تحسین کنند برخی از افراد افسرده نیز تصور می کنند اگر خود را تحسین کنند تنبل می شوند و در سطح پایین باقی می مانند.
4.نقایص مهارتی. اگر کمبودی در مهارت های اجتماعی یا مهارت های حل مساله دارید بدانید افراد افسرده در ابراز جراتمندانه خود نگه داشتن دوستی ها یا حل مسائل به وجود آمده با همسر- دوستان و همکاران خود مشکل دارند از آن جا که آن ها فاقد این مهارت ها می باشند و یا مهارت هایی را که دارند مورد استفاده قرار نمی دهند تعارضات بین فردی بیشتری دارند و فرصت های کمتری برای ایجاد شرایط پاداش بخش برای خود فراهم می کنند.
5. نیازهای تازه. آیا خواسته های جدیدی دارید که به شما استرس وارد می آورند؟ انتقال به یک شهر جدید شروع یک شغل تازه به دنیا آمدن فرزندان یا اتمام یک رابطه و تلاش برای پیدا کردن دوستان جدید مثال هایی از مواردی هستند که می توانند برای بسیاری از افراد تنش های واضحی ایجاد کنند.
6. قرار گرفتن در شرایطی که فرد احساس درماندگی می کند. افسردگی می تواند به دلیل باقی ماندن در شرایطی باشد که شما نتوانید پاداش و تنبیه را کنترل کنید شما احساس غمگینی یا خستگی از دست دادن علایق و ناامیدی می کنید چرا که باور دارید نمی توانید برای بهتر شدن هیچ کاری انجام دهید مشاغل غیر پاداش بخش و روابط به انتها رسیده می توانند باعث چنین احساسی شوند.
7. قرار گرفتن در شرایط تنبیه مستمر. این نوع خاصی از درماندگی است در این شرایط شما نه تنها نمی توانید پاداش دریافت کنید بلکه خود را مورد ملامت و طرد شده از سوی دیگران می یابید برای مثال بسیاری از افراد افسرده زمان زیادی را با کسانی می گذرانند که به شیوه های گوناگون آن ها ملامت می کنند یا به آن ها آسیب می زنند هر یک از عوامل تنش یا فقدان که در بالا توضیح داده شد می توانند شما را در معرض افسردگی قرار دهند ولی الزاما” منجر به افسردگی نخواهند شد در کنار این عوامل رفتاری این روش های مختلف تفکر هستند که احتمال افسرده شدن را در شما افزایش می دهند اگر شما فکر کنید که کاملا” مسئول همه ی اتفاقات هستید هیچ چیز تغییر نخواهد کرد و همه چیز باید در حد اعلا باشد بیشتر احتمال دارد که افسرده شوید به این شیوه ی تفسیر تنش ها و فقدان ها شناختن می گوییم شناخت ها یا افکاری که شما در مورد خود و محیط خود دارید نوع تفسیر شما از اتفاقات را تعیین می کند شناخت درمانی به طور خاص در شناسایی ارزیابی چالش و تغییر این نگاه به شدت منفی به زندگی تمرکز دارد.
تکنیک های روان درمانی
چگونه تفکر باعث افسردگی می شود؟
روش های مختلف فکر کردن شما (شناخت های شما) می تواند باعث افسردگی شود بعضی از این موارد در زیر توضیح داده می شود.
1. افکار خودکار ناکارآمد. این ها افکاری هستند که به صورت خود به خودی می آیند و واقعی به نظر می رسد هر چند آنها منعکس کننده ادراکات منحرف شده و همراه با احساسات منفی نظیر غمگینی –اضطراب –خشم و ناامیدی می باشد نمونه هایی از برخی انواع این افکار در زیر درج شده:
_ ذهن خوانی: او فکر می کند که من یک بازنده ام
_ برچسب زدن: من یک شکست خورده ام او غیر قابل تحمل است
_ پیش گویی: من طرد خواهم شد من از خودم یک آدم احمق می سازم
_ فاجعه سازی: اگر طرد شوم وحشتناک است اگر مظطرب باشم نمی توانم دوام بیاورم
_ تفکر همه یا هیچ: من در همه چیز شکست می خورم از هیچ چیز لذت نمی برم هیچ چیز به درد من نمی خورد این مهم نیست چون هر کسی می توانست این کار را بکند
2. مفروضات غیر سازگارانه. این ها عقایدی هستند در مورد آن چه که شما فکر می کنید باید انجام دهید آن ها قواعدی هستند که افراد افسرده فکر می کنند باید مطابق آن زندگی کنند نمونه های از آن ها در زیر می بینید:
_ من باید مورد تائید همه باشم!
_ اگر کسی مرا دوست ندارد نشانه این است که من دوست داشتنی نیستم!
_ من هیچ وقت نمی توانم در مورد کارهایی که خودم انجام می دهم خوشحال باشم!
_ اگر در بعضی چیزها ناموفق باشم من یک شکست خورده ام!
_ من باید خودم را به خاطر شکست هایم ملامت کنم!
_ اگر مشکلی را برای مدت طولانی داشته باشم دیگر نمی توانم تغیر کنم!
_ من نباید افسرده باشم!
3. دید منفی نسبت به خود. افراد افسرده اغلب برای کوتاهی های خود تمرکز می کنند ودر بارهی آن ها مبالغه می کنند و هر کیفیت مثبتی را ممکن است داشته باشند کوچک جلوه می دهند آن ها خود را غیر دوست داشتنی- زشت- احمق- ضعیف یا حتی شیطان صفت می دانند.
درمان شناختی رفتاری افسردگی چیست؟
درمان شناختی رفتاری افسردگی یک روان درمانی ساختار یافته عملی موثر برای بیماران مبتلا به افسردگی است این نوع درمان به وسیله شناسایی و مشخص کردن رفتارها و الگوهای تفکری که باعث ایجاد و تداوم افسردگی می شوند این بیماری را درمان می کند این درمان در زمان حاضر و افکار و رفتارهای اینجا و اکنون شما تمرکز دارد. شما و درمانگرتان به این موضوع خواهید پرداخت که چگونه فعالیت یا کمبود فعالیت با احساس خوب یا بد در ارتباط اند. فعالیت هایی هست که شما می توانید برای داشتن احساس بهتر شروع کنید، همچنین شما و درمانگرتان روش های غیرواقعی و منفی تفکر که می توانند باعث احساس افسردگی در شما شوند را بررسی خواهید کرد. درمان ابزارهایی را در اختیار شما خواهد گذاشت که به وسیله ی آن ها واقعی تر فکر کنید و بهتر احساس کنید.
در درمان رفتاری شناختی شما و درمانگرتان در ابتدا نشانه های شما و این که تا چه اندازه خفیف یا شدید هستند را خواهید شناخت. از شما خواسته خواهد شد که فرم ها و پرسشنامه هایی را که به طور عینی نشانه های شما را می سنجند پر کنید. این پرسشنامه ها می تواند شامل پرسشنامه های افسردگی بک ، آزمون تطابق زناشویی لاک- والاس یا سایر پرسشنامه ها باشد در اولین جلسه درمان شناختی رفتاری از شما خواسته خواهد شد تا اهداف مورد نظر خود که مایلید به آن ها دست پیدا کنید نظیر افزایش اعتماد به نفس بهبود در روابط، کاهش خجالت یا کاهش ناامیدی و تنهایی را انتخاب کنید. شما و درمانگرتان پیشرفت خود را با توجه به ارزیابی های اولیه ی نشانه ها و حرکت به سمت اهداف تعیین شده خود ، پیگیری خواهید کرد.
درمان شناختی رفتاری برای افسردگی چه قدر مؤثر است؟
مطالعات پژوهشی متعددی در دانشگاه های بزرگ سراسر جهان ، به طور مشخص نشان داده اند که درمان رفتاری شناختی در درمان افسردگی به همان اندازه ی داروهای ضد افسردگی مؤثر است.
در طی 20 جلسه درمان انفرادی تقریبا 75% بیماران کاهش واضحی در نشانه های خود را تجربه می کنند. بر اساس برخی مطالعات ترکیب درمان شناختی رفتاری با داروها تأثیر درمان را تا 85% افزایش می دهد. علاوه بر این اکثر بیماران تحت درمان رفتاری شناختی تا 2 سال از پایان درمان بهبود خلقی خود را حفظ می کنند. در درمان رفتاری شناختی هدف تنها کاهش نشانه های بیماری شما نیست ، بلکه سعی بر این است که به شما کمک کنیم تا یاد بگیرید چگونه جلوی بازگشت نشانه ها را بگیرید.
آیا داروها مفیدند؟
داروهای مختلفی در درمان افسردگی مؤثر شناخته شده اند. اینها شامل پروزاک، پاکسیل، زولوفت،افکسور، توفرانیل، ولبوترین، الویل، ناردیل، پانارات، لیتیوم و سایر داروها می باشند. برای رسیدن سطح داروها به سطوح درمانی در بدن شما حدود 2-4 هفته وقت لازم است. برخی داروها ممکن است عوارض جانبی نامطلوبی داشته باشند. برخی از این عوارض گذرا هستند و در طی زمان کاهش می یابند؛ و یا ممکن است با ترکیب با سایر داروها کنترل شوند. در برخی موارد از بیماران مبتلا به افسردگی شدید خواسته می شود تا با پزشک خود درباره ی امکان درمان با تشنج الکتریکی مشورت کنند.
از شما به عنوان بیمار چه انتظاری می رود؟
درمان رفتاری شناختی ، مشارکت فعال شما را می طلبد.
در مراحل اولیه ی درمان ممکن است درمانگرتان از شما بخواهد تا هنگامی که افسردگی تخفیف پیدا کند، هفته ای دو بار مراجعه کنید. از شما خواسته خواهد شد به منظور ارزیابی افسردگی، اضطراب و سایر مشکلات خود فرم هایی را پر کنید و مطالبی را در مورد درمان افسردگی مطالعه کنید.
همچنین در مراجعات بعدی و یا به صورت هفتگی، درمانگرتان از شما خواهد خواست تا فرم هایی را در مورد افسردگی و یا سایر مشکلاتی که کانون درمان هستند، پر کنید. درمانگر شما ممکن است تکالیفی را برای منزل، به منظور کمک در تعدیل رفتارها، افکار و رابطتان برای شما معین کند. هر چند بسیاری از بیماران مبتلا به افسردگی از بهبود خود ناامید هستند، با این درمان فرصت بسیار مناسبی خواهید داشت تا افسردگی شما تدریجاً کاهش یابد.
این مطلب از کتاب طرح های درمانی و مداخلات بالینی برای افسردگی و اختلالات اضطرابی تالیف رابرت لیهی و استفن هولاند(2000) توسط آقای دکتر رضا دانشمند ترجمه شده است.
